Eigen verantwoordelijkheid?

"Burnout geraakt? Eigen schuld, had je maar niet dag en nacht moeten zitten ploeteren en dat nog wel voor zo weinig geld!" Nu, als zoiets tegen je gezegd wordt...tsja, tsja, daar kun je het wel mee doen. Je wordt er in ieder geval niet blij van. Maar..... klopt het eigenlijk wel? Is burnout vermijdbaar als menigeen die erin verzeild geraakt, verklaart absoluut niet te weten wat hem nu overkomt. En, ben je wel verantwoordelijk voor iets wat je zelf niet kent? Het antwoord is natuurlijk duidelijk. Nee, in die zin ben je natuurlijk niet verantwoordelijk. Burnout is een moderne psychische beroepsziekte en je kunt niet van iedereen verwachten, gelijk aan het begin van de loopbaan, daar alle ins- en outs van te kennen. Waar je iemand natuurlijk wel op kunt aanspreken is zijn zelf gekozen leef- en werkstijl. Daar zal immers naar gekeken worden bij een eventuele burnout. Naaste collega's en familie zijn vaak helemaal niet verbaasd als burnout toeslaat, zij hebben het al maanden zien aankomen. Een ongezonde leef- en werkstijl is dus wel degelijk makkelijk waarneembaar. Dan moet het dus ook niet moeilijk zijn daar zelf wat aan te doen. En jawel, we kunnen moeiteloos een mooi rijtje opnoemen:
- Zorg ervoor dat je lichamelijk fit blijft.
- Wees je bewust van en werk aan je eigen zelfvertrouwen en assertiviteit.
- Probeer altijd positief te blijven denken. Bij slecht nieuws: even vijf minuten kankeren, ok, en dan weer over naar de orde van de dag en die is dat er morgen altijd weer een nieuwe kans is dat het beter gaat.
- Let erop dat je werklast in evenwicht blijft met je eigen mogelijkheden.
- Kies hobbies en bezigheden buiten je werk die je prikkelen en uitdagen, maar waaraan je wel goed en afdoende kunt deelnemen en plezier aan beleven.
- Leer jezelf aan te hechten en te onthechten. Oftewel: als iets actueel is moet je het onderwerp zeker veel attentie geven, gaat het van de agenda af, blijf er dan niet aan hangen.
- Blijf op de hoogte van wat er gebeurt in je vak en op je werk. Lukt het je niet om in deze steeds sneller veranderende wereld alles bij te houden, troost je dan met de gedachte dat dat waarschijnlijk niemand meer helemaal lukt. Super-specialisten bestaan niet meer, wel mensen die in verschillende graden van handigheid weten waar ze allerlei informatie kunnen vinden.

Nu, dit is geen chinees, iedereen kan deze beginselen min of meer overzien en toepassen. Is daarmee gezegd dat alle risico's de deur uit zijn als iedereen hier braaf op let? Helaas, helaas, het moderne werkende bestaan zit vol valkuilen. Voor je het weet zijn je functievereisten opgeschroefd, je werktijden veranderd of wordt je overgeplaatst naar een afdeling waar je net niet meer zo kunt werken als je gewend was. Bij modern risicomanagement hoort bij een beetje bedrijf tegenwoordig dat via de bedrijfszorg een permanente attentie is voor juist dit soort problemen. Burnout is een persoonlijk, maar ook een bedrijfsprobleem. Het mag duidelijk zijn dat in sommige beroepen (onderwijs, verpleging bv.) het risico op burnout groter is als gemiddeld. Het is dan ook zeker aan de bedrijfsleiding om de zaken zo in te richten dat er preventief gewerkt op dit vlak.