zondag 2 maart 2008

Werklast of juist te grote inzet?

Vraag en aanbod
Burnout raken heeft duidelijk te maken met een direct contact met anderen waarbij er steeds een afhankelijkheidsrelatie is. Die "ander" wil iets van de "professional", of die professional nu een advocaat, een groepsleider, een verpleger of een maatschappelijk werker is. De professional op zijn beurt voelt zich aangesproken en gaat aan het werk om de "klant" genoegdoening te geven. Tot zover niets aan de hand, de wetten van vraag en aanbod zouden hier hun werk moeten doen, zou je denken.

Inzet
De omgang en de relaties tussen de mensen zijn nu eenmaal niet zo simpel als je zou denken. Elke klant is anders en niemand mag verwaarloosd worden. En, vergeet niet, juist in de mate waarin je je best doet voor je klant(en) kun je laten zien aan jezelf, aan collega's, familie van klanten, klanten zelf en wellicht je werkgever, wat een goede ... (advocaat etc.) je wel niet bent.
Hoe harder je je best evenwel doet, hoe groter ook je emotionele betrokkenheid. De klant communiceert een bepaalde behoefte, een soort tekortkoming en de professional gaat daarop in. Of het nu lukt om de vraag feitelijk te beantwoorden of niet, bij de volgende ontmoeting zal de professional in ieder geval erg zijn best doen om over het voetlicht te brengen dat hij er alles aan gedaan heeft. Een vicieuze cirkel van onoplosbare vragen (klant) en daaropvolgend weggegooide energie (professional) kan bijzonder makkelijk ontstaan. Over de uiteindelijke gevolgen voor de psychische conditie van de hulpverlener hoeven we het wel niet te hebben.

Kwetsbare beroepen
Nu we het er toch over hebben: het boven geschetste communicatieve patroon van het besteden van mentale energie komt natuurlijk in sommige beroepsgroepen meer voor als in andere. Ik noem eens even: verplegers, groepsleiders, maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers, advocaten, leraren, psychologen. Opvallend afwezig in dit rijtje zijn de artsen, althans in mijn ervaring raken die zelden of nooit burnout. Hun beroepscode schrijft hen zeer dwingend voor altijd door te sjouwen en hun opleiding is er kennelijk beter op gericht de valkuil van een te grote emotionele betrokkenheid te vermijden.