zondag 30 maart 2008

Wat doet de baas je aan?

Multi-disciplinair
Vorige week schreef ik dat een effectieve behandeling van burn-out altijd multi-disciplinair is. Een probleem met meerdere facetten dient ook op al die facetten aangepakt te worden. Wat toen niet ter sprake is gekomen is dat er heel vaak sprake kan zijn van een stevige mismatch tussen iemand's persoonlijke eigenschappen, verwachtingen en taakinvulling en de al dan niet impliciete verwachtingen die de werkomgeving heeft van de collega/werknemer. Als het burnout raken een relatie heeft met het moeten functioneren in een (grote) organisatie dan zal ook dat in de behandeling aandacht moeten krijgen.

Maar liefst 6 mogelijke verschillende factoren
Christina Maslach heeft een en ander al heel goed geformuleerd in haar boek: "The truth about burnout". Ze beschrijft het proces als volgt:
Een te grote werklast is bijna altijd het begin van burnout te raken. Iedereen heeft het altijd druk, druk, druk en onder budgettaire druk is modern management altijd doende met manieren te verzinnen om de mensen meer werk te laten doen in dezelfde hoeveelheid uren.
Dat leidt vanzelf tot de situatie dat de werknemers menen geen controle meer te hebben over hun werksituatie. Een volgende stap is dan dat je al heel snel gaat denken dat je toch wel heel slecht betaald wordt voor al je inspanningen en alle kopzorgen die de baas je er gratis bijbezorgt. Als je eenmaal op weg bent om zo te gaan denken kom je er al snel bij uit dat je aan het werk bent in een bijzonder oneerlijk systeem. Grotere organisaties kenmerken zich ook nog eens door een flinke onderlinge competitie. Het gevoel helemaal alleen te staan tussen een groot aantal concurrenten die het niet goed met je voorhebben kan al snel de kop opsteken. Tenslotte ga je steeds meer verschillen zien tussen datgene wat je zelf wilt bereiken in je werk en datgene wat je meent dat de organisatie wil bereiken als werkdoel.

Subjectief of objectief? En wat dan te doen?
De bovenstaande 6 factoren zijn uiteraard allemaal hoogst subjectief, ze maken deel uit van iemand's individuele ervaring. Neemt niet weg dat, als werknemers in een zekere regelmaat door een dergelijk intra-psychisch proces gaan, er wel een andere, meer objectiveerbare en arbeidsgerelateerde werkelijkheid achter moet zitten.
In mijn eigen praktijk bv. kreeg ik in een half jaar tijds veel verwijzingen van groepsleiders van een bepaalde instelling. Toen het klachtenpatroon in regelmaat gerelateerd werd aan bepaalde werkwijzes van die instelling heb ik uiteraard contact gezocht met de betreffende bedrijfsarts teneinde het management op dat patroon te gaan wijzen (overigens die keer helaas met niet al te veel resultaat).